Standpunt van Doof Vlaanderen over de aanpak contactopsporing covid-19

Op verschillende niveaus wordt momenteel ingezet om contact tracing te verbeteren. Hierbij wordt rekening gehouden met de noden van verschillende gemeenschappen en doelgroepen. Ondanks deze inspanningen, wordt een groep vergeten: dove mensen. Nochtans nam Doof Vlaanderen begin mei 2020 onmiddellijk contact op met de Vlaamse overheid toen de eerste plannen opdoken voor contactopsporing.

Telefonisch onbereikbaar

Vanaf de opstart van contact tracing trok Doof Vlaanderen reeds aan de alarmbel: contact tracing verloopt voornamelijk telefonisch en de meeste dove mensen zijn telefonisch niet bereikbaar. Ook een huisbezoek door een veldwerker kan door een dove persoon gemakkelijk gemist worden of door de communicatiebarrière de mist in gaan. Het loopt dus al mis met simpelweg het bereiken van dove mensen. Indien dove mensen wel bereikt worden, hebben de contact tracers vaak geen kennis over hoe ze vlot kunnen communiceren. Dove mensen hebben recht om te communiceren in hun voorkeurstaal. Dit kan in gesproken Nederlands en liplezen, in geschreven Nederlands, via een speech-to-text app, in Vlaamse Gebarentaal… Vooral de groep die Vlaamse Gebarentaal als voorkeurstaal heeft, wordt nu door het beleid in de steek gelaten.

“We zetten even een tolk VGT-Nederlands in”

Ondanks verschillende telefoons en e-mails met uitleg en argumenten naar mensen van het consortium, blijft na 3 maanden de reactie dezelfde: “We zetten even een tolk VGT-Nederlands in”. Dit zien wij echter niet als een oplossing. Een tolk is een ‘horend persoon’ en kan als een buitenstaander gezien worden. Terwijl vertrouwen in corona contactonderzoek net belangrijk is. Wij pleiten daarom voor het aanwerven van een geschikte dove, gebarentalige als (deeltijdse) contactspeurder. Een doof persoon is socio-cultureel gezien beter in staat om toegang te krijgen tot de dovengemeenschap en dus beter in staat om de doelstellingen van contactopsporing te helpen verwezenlijken. Net zoals u een medewerker die Poolse roots heeft bij voorkeur zal inzetten om de Poolse gemeenschap te bereiken. En niet iemand die tolk Nederlands - Pools is.

Tevens kan die persoon ook het nodige doen om de dovengemeenschap - die gezien kan worden als een "onderbediende groep" - in Vlaamse Gebarentaal te informeren en sensibiliseren over het coronavirus. Dove gebarentaligen beheersen de Vlaamse Gebarentaal op moedertaalniveau, wat bij een tolk vaak niet zo is. Naar andere dove gebarentaligen toe weet de dove medewerker door zijn/haar/hun culturele status hoe een boodschap over te brengen zodat deze door de dove persoon of het dove publiek ook effectief begrepen wordt. Dit zorgt voor een grotere identificatie van de dove persoon of het dove publiek met de dove gebarentalige medewerker, met als gevolg een beter begrip en betere uitwisseling van informatie.

De dove medewerker kan ook helpen om informatie te verspreiden in VGT over het coronavirus en de strijd hiertegen – hier is echt grote nood aan. Preventie is trouwens een Vlaamse aangelegenheid en ook binnen de dovengemeenschap is er grote vraag naar informatie over preventiemaatregelen en het waarom hiervan.

Tegelijk kan de persoon intern (bij het Agentschap Zorg en Gezondheid) specifieke kennis aanbrengen over de Vlaamse dovengemeenschap en eventuele knelpunten/problemen signaleren.

 

Het probleem wordt ontkend

Na drie maanden en contact met vier verschillende verantwoordelijke personen dringt de boodschap blijkbaar nog steeds niet door. Als laatste antwoord (op 29/07/2020) krijgt Doof Vlaanderen de boodschap dat het consortium “geen weet heeft van een problematische situatie met iemand vanuit de dovengemeenschap”. Hier stellen wij ons veel vragen bij: hoe kan een instantie die dove mensen niet eens kan bereiken, oordelen dat er geen problematische situatie is voorgevallen? We hopen dat er niet eerst dove mensen moeten sterven voordat men naar ons luistert.

Doof Vlaanderen blijft de hand uitsteken naar de Vlaamse overheid en het consortium voor contactopsporing en hoopt dat er concrete inspanningen worden geleverd om dove mensen daadwerkelijk te bereiken en correct te informeren. Dit is letterlijk van levensbelang.

31 juli 2020

Contactpersonen

 

Klik hier om deze persmededeling in pdf te verkrijgen